Historie
Het tijdperk voor 2003
De periode voor 2002 werd gekenmerkt door onderwijs in verloskundige vaardigheden dat werd onderricht lokaal, door de “oude” leermeesters: Wiesenhaan in Spaarne Ziekenhuis Mariastichting te Haarlem, Maathuis in Medisch Centrum Alkmaar, Treffers en Bleker in het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam, Wallenburg in Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam, Dorr in Westeinde Ziekenhuis te Den Haag, van Roosmalen in het Leids Universitair Medisch Centrum, Essed en de Haan in Universitair Medisch Centrum Maastricht, Visser in Utrecht; zij maakten gebruik van het zogenaamde fantoom, een proefinstallatie van het vrouwelijke bekken, waarbij verschillende soorten bevalling konden worden gesimuleerd; zo konden de jonge artsen hun vaardigheden testen en oefenen.
Op 10 juni 2002 bedachtten gynaecologen Flip de Leeuw en Tjeerd Huisman om een cursus te voorzien voor alle assistenten gynaecologie en verloskunde met als doel de verloskundige vaardigheden rondom een stuitbevalling door te geven aan de volgende generaties. Zij waren onderweg in de trein naar het World Congres on the Menopause te Berlijn.
Dit leidde tot de Eerste Cursus Praktische Verloskunde stuitligging en schouderdystocie op vrijdag 10 oktober 2003 in het Rijnland Ziekenhuis te Leiderdorp. Er werd aandacht besteed aan de stuitbevalling, maar ook aan de uitwendige versie en de manoevers voor het oplossen van de schouderdystocie. Ouderwets maar degelijke instructies door middel van fantoom onderwijs leidden tot de basis van het oefenen van de complexe partus zonder de echte patiënten in gevaar te brengen. Er waren wel 10 trainers om een groep van 40 deelnemers te begeleiden en voor te doen.
Het tijdperk 2003 tot en met 2019
Vanaf de eerste cursus zijn er elk jaar 2 cursussen georganiseerd stuitligging en schouderdystocie; in 2006 werd daarbij de eerste cursus operatieve verloskunde georganiseerd: daarbij aandacht voor het hechten van de totaal ruptuur (oa door Dony mbo varkenspelvis uit de slachterij om te oefenen !) en het gebruik van de forceps. Belangrijke stimulator en trainer van de cursus was Arno Verhoeven, die zich verdiepte in de originele publicaties van de verschillende manoevers. Hij schreef daartoe ook een boek: “ Eponiemen en geschiedenis van de stuitgeboorte.”
Ook werden alle inspanningen aanleiding om een Nederlands handboek te schrijven olv de helaas overleden Joep Dorr. Verschillende trainers van onze cursus deden een bijdrage daartoe.
De cursussen werden een voorbeeld voor anderen, om ook een cursus te organiseren naar voorbeeld van onze cursus.
De MOETcursus (Managing of Obstetric Emergencies and Trauma) werd in 2004 voor het eerst georganiseerd.
De SAVE’r cursus werd voor het eerst in 2008 georganiseerd voor verloskunde teams. Nu hebben de meeste ziekenhuizen op hun eigen afdeling verloskunde een soort van teamtraining georganiseerd.
In Vlaanderen werd onze cursus uitgenodigd om het verloskunde onderwijs voor te doen; nav die cursus in 2009 te Antwerpen, werd een Belgische cursus opgezet door Jacquemyn die nu verplicht is voor alle assistenten verloskunde / gynaecologie aldaar.
Onze cursus in Nederland werd ten zeerste aanbevolen door de NVOG. Bij alle evaluaties, ook door de commissie kwaliteit van de NVOG, werden hoge scores en tevredenheid door de deelnemers en beoordelaars genoteerd.
De grondlegger en pioneer van onze cursus, Flip de Leeuw, werd in 2013 onderscheiden voor zijn educatieve en opleiding gerichte inspanningen sinds 2008 in het Rijnland Ziekenhuis te Leiderdorp. De onderwijs prijs werd vervolgens naar hem genoemd.
Het afscheidssymposium van de cursus voor Flip de Leeuw vond plaats op vrijdag 6 september 2019 te Leiden; sprekers waren: Prof Yves Jacquemyn uit Antwerpen, Dr Julien Puylaert, UMC Amsterdam, Prof Vincent Smit van het LUMC, Dr. Ramon Aronius uit ZuidAfrika, en de hoofdpersoon Flip de Leeuw zelf; olv voorzitters Prof Hein Bruinse en Dr. Hans Duvekot.
Het tijdperk na Flip de Leeuw 2019 – heden
De eerste cursus zonder Flip was op vrijdag 4 oktober 2019: operatieve verloskunde, nu onder leiding van Hans Duvekot, die de organisatie samen met Bert Wibbens en Tjeerd Huisman uitvoerde; ook werd een “nieuwe” sponsor geïntroduceerd, namelijk Medical Dynamics met oa administratieve support onder uitvoering van Reijer Scherrenburg.
De volgende cursus was stuitbevalling en ligging nieuwe stijl, die op vrijdag 6 maart 2020 succesvol werd gehouden; de nieuwe stijl bestaat er uit dat er meer aandacht aan het fantoom onderwijs werd ingepland; inclusief fantoomonderwijs over de uitwendige versie van stuitligging, de partus via een forceps en de inwendige versie en extractie van de tweede foetus van de gemelli graviditeit.
